Η αντιπαράθεση στην οικογένεια και η παράθεση της μέσα από τις εικαστικές τέχνες

Οι οικογενειακές σχέσεις συχνά αναθεωρούνται και μεταβάλλονται.

Μέσα στο πλαίσιο αυτό, η γονεϊκή σχέση δοκιμάζεται, λειτουργεί και σταθεροποιείται.

Από την πλευρά του γονιού αυτό, μπορεί να παρατηρηθεί, να εκφραστεί και να αποτελέσει ένα ψυχοθεραπευτικό αίτημα οικογενειακής – συμβουλευτικής θεραπείας.

Από την πλευρά του παιδιού (ηλικίας 7 – 10 ετών), παρατηρούμε την έκφραση των συναισθημάτων αυτής της οικογενειακής σχέσης μέσα από τις εικαστικές τέχνες και πιο συγκεκριμένα από το παιδικό ιχνογράφημα στο πλαίσιο μιας θεραπευτικής ομάδας.

Στόχος μας είναι να παρατηρήσουμε την λειτουργία μιας εικαστικής θεραπευτικής ομάδας παιδιών, όπου χρησιμοποιούν την ελεύθερη έκφραση μέσα από τις εικαστικές τέχνες μια ώρα κάθε εβδομάδα μέσου του ιχνογραφήματος.

Το πλαίσιο είναι δομημένο, η ομάδα είναι κλειστή (5 ατόμων) και γνωρίζουν την διαδικασία και την κατανομή του χρόνου.

Ξεκινώντας τη συνάντηση, συζητάμε τα νέα της εβδομάδας, έπειτα ακολουθεί το ιχνογράφημα σε ελεύθερο θέμα, ενώ στην συνέχεια για 10 λεπτά, πραγματοποιείται μια ομαδική δραστηριότητα (ελεύθερο παιχνίδι), η οποία επιλέγεται από τα ίδια τα παιδιά.

Στο τέλος ακολουθεί ένας γρήγορος απολογισμός της δραστηριότητας, ενώ γίνεται ο  αποχαιρετισμός μέχρι την επόμενη συνάντηση.

Μέσα από το εικαστικό εργαστήρι  με κύριο εργαλείο την ζωγραφική  μπορούμε να παρατηρήσουμε, να προσεγγίσουμε, να παραθέσουμε και να αναρωτηθούμε πάνω στην οικογενειακή αντιπαράθεση.

Μας ενδιαφέρει η οπτική και το βίωμα  του παιδιού μέσα σε αυτή την ενδοσυγκρουσιακή σχέση και με την βοήθεια της θεωρητικής βάσης και κυρίως της ψυχαναλυτικής προσέγγισης θα προσπαθήσουμε να φωτίσουμε το αίτημα του παιδιού δια μέσου του δημιουργήματος του.

Η αντιπαράθεση μέσα στην οικογένεια είναι ένα συχνό φαινόμενο, πολλές φορές το παιδί εισπράττει αρνητικά συναισθήματα, η δραστηριότητα του δια μέσου των τεχνών είναι μια παράθεση του βιώματος του;

Το παιδί, ακούει, παρατηρεί, καταγράφει, απορρίπτει, θυμώνει, φοβάται, συμβιβάζεται, ακολουθεί…

Με άξονα αυτό μπορούμε να προχωρήσουμε ενδεχομένως σε μια ομαδική θεραπευτική διαδικασία δια μέσου της τέχνης;

Το ιχνογράφημα σαν εικαστικό μέσο είναι το αποτύπωμα μιας συναισθηματικής κατάστασης;

Το βίωμα του, απεικονίζεται μέσα από την δραστηριότητα του;

Οι ανησυχίες του παρατίθενται μέσα από το δημιούργημα του απέναντι στην οικογενειακή αντιπαράθεση που ενδεχομένως ενεπλάκη;

Είναι τόσα πολλά τα ερωτήματα που ίσως το ιχνογράφημα μπορεί να είναι ένα μικρό δείγμα για το πώς δομείται η σχέση του παιδιού με τους γονείς όπως ακριβώς έρχεται και το παιδί στην ομάδα για να δημιουργήσει μια ‘θεραπευτική’ σχέση.

Αυτό που θέλουμε να κατανοήσουμε είναι αν μια ομάδα τέχνης μπορεί να είναι ο τόπος ιχνογραφικής δραστηριότητας ώστε το παιδί να διαχειριστεί το άγχος του εκτός της γονεϊκής σχέσης.