Έγκλημα και Ψυχολογία

Όλο και πιο συχνά, τα τελευταία χρόνια, γινόμαστε γνώστες όλο και περισσότερων εγκληματικών πράξεων που έχουν διαπραχθεί τόσο κοντά μας αλλά και παγκοσμίως. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης καθιστούν πολύ εύκολη την άμεση  ενημέρωση αλλά ταυτοχρόνως και μερικές φορές και πιο δραματική από ότι είναι στην πραγματικότητα. Ειδικότερα όταν πρόκειται για ένα  ανεξιχνίαστο, σοκαριστικό έγκλημα, τα ΜΜΕ  πολλές φορές διογκώνουν τα γεγονότα και τα επαναλαμβάνουν ξανά και ξανά με λεπτομέρειες προκειμένου να αυξήσουν τις θεαματικότητες.  Αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να κλείνουμε τα μάτια σε όσα συμβαίνουν γύρω μας, καθημερινά  συμβαίνουν αποτρόπαια συμβάντα  και εγκλήματα, τα οποία ο απλός νους δε μπορεί να συλλάβει. Όταν συμβαίνει ένα τέτοιο γεγονός, που ξεπερνά τα όρια της ανθρώπινης λογικής και ψυχικής αντοχής , είναι ευρέως γνωστό πως πολύ συχνά τείνουμε να αποδίδουμε στο δράστη τον τίτλο του ψυχολογικά διαταραγμένου και συνήθως θεωρούμε ότι κάτι δεν «πάει καλά».  

Σίγουρα έχουμε, αναρωτηθεί  πως είναι δυνατόν ένας άνθρωπος να συμπεριφερθεί με τόσο ακραίο βίαιο τρόπο σε έναν συνάνθρωπό του ώστε να καταλήξει να του αφαιρέσει τη ζωή,  χωρίς να υπάρχει σημαντικός λόγος, ο οποίος τον οδήγησε  σε αυτήν την αποτρόπαια πράξη; H πρώτη σκέψη σας πιθανόν να αναφέρεται σε ενδεχόμενη ψυχική  διαταραχή από την οποία φαίνεται να πάσχει το άτομο που διαπράττει έγκλημα. Όμως ψυχολογικές έρευνες αποδεικνύουν ότι ακόμη και άτομα τα οποία δεν είναι ψυχικά άρρωστα ενδέχεται να διαπράξουν στυγερά εγκλήματα και φόνους. Άλλωστε ο μύθος του ψυχασθενούς εγκληματία, έχει καταρριφθεί προ πολλού στην εγκληματολογία, για πολλά αδικήματα. Βεβαίως τα άτομα αυτά μπορεί να μην είναι ψυχικά άρρωστα με την έννοια της ύπαρξης και της διάγνωσης μιας ψυχοπαθολογικής εκτίμησης, ωστόσο ενδέχεται να αντιμετωπίζουν από ήπια έως σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα.

Η προσωπικότητα και η συμπεριφορά του εγκληματία χαρακτηρίζεται από έλλειψη ψυχικής ισορροπία, διαταραχή της συμπεριφοράς, έλλειψη συναισθηματικής ισορροπίας και παρορμητικότητα. Η ύπαρξη της «αρχής της πραγματικότητας», είναι δυνατά διαταραγμένη χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έχει παραληρηματική βάση και οργάνωση είναι ενδεικτικό εξάλλου ότι δε χαρακτηρίζονται από μια συγκεκριμένη και τυπική νευρωτική ή ψυχωτική συμπτωματολογία, σύμφωνα με την ψυχιατρική βιβλιογραφία.

Δείχνουν ευερεθιστικότητα, καχυποψία, είναι ευσυγκίνητοι, συναισθηματικά ανώριμοι με στοιχεία υστερικά και πολλές φορές παρανοϊκά. Η ανωριμότητα αυτή εκφράζεται και μέσα από το γεγονός ότι προσπαθούν να βλάψουν και να κάνουν τους άλλους να υποφέρουν είτε με λόγια είτε με πράξεις. Η παρορμητικότητα είναι χαρακτηριστικό στοιχείο της προσωπικότητας τους γιατί περνά στη δράση και εμφανίζουν έλλειψη προσαρμογής. Εδώ παρατηρούμε την διαδρομή και το πέρασμα  από την κακή παράλογη σκέψη στην ακραία  πράξη, ως και το έγκλημα.

Η ηθική, ο προσωπικός ηθικός έλεγχος του κοινωνικοποιημένου ατόμου  δεν υφίσταται και δεν λειτουργεί καθόλου θα λέγαμε ως  αφετηρία αυτοελέγχου και αυτοκυριαρχίας στο βίαιο ανορίοτο ένστικτο πριν εκδηλωθεί .

Μερικές ψυχολογικές μορφολογικές προσεγγίσεις και θεωρίες επιχειρούν να ανακαλύψουν τους βασικούς παράγοντες της προσωπικότητας, δηλαδή τι προδιαθέτει τα άτομα να ενεργούν κατά συγκεκριμένους και συνεπείς οριοθετημένους τρόπους. Είναι οι αιτίες βιολογικές και καθορισμένες από τη γενετική μας κατασκευή ή πρόκειται για κάτι που μαθαίνεται από το κοινωνικό μας περιβάλλον, αυτό που μας κάνει να βλέπουμε τον κόσμο με ένα συγκεκριμένο τρόπο;

Αξίζει να σημειωθεί ότι όλα τα εγκλήματα έχουν στοιχεία αρχαίας τραγωδίας, γιατί το έγκλημα είναι μια δυναμική και πολυσύνθετη διαδικασία. Mπορεί το πέρασμα στην πράξη να είναι αστραπιαίο, όπως στα εγκλήματα πάθους, αλλά οι προεγκληματικές καταστάσεις, δηλαδή το υπέδαφος που καλλιεργείται πριν από το έγκλημα και η προσωπικότητα του δράστη και του θύματος, τα βιώματα και το περιβάλλον ανατροφής  είναι τα κομμάτια ενός παζλ που πρέπει να μπουν το καθένα στη θέση του για να έχουμε αυτό το αποτέλεσμα και το ψυχολογικό προφίλ του δράστη . Aν κάτι απ’ αυτά δεν κολλήσει νοσηρά , δεν θα έχουμε πέρασμα στην εγκληματική πράξη.

Συνοψίζοντας όλα αυτά καταλήγουμε σε κάποιες θέσεις  που αφορούν τις εκδοχές  της ψυχοπαθολογίας της προσωπικότητας ενός ατόμου που είτε είναι γεννημένος δολοφόνος είτε γίνεται κάτω από συγκεκριμένες  περιστάσεις. Όπως λέει η επιστήμη της εγκληματολογίας και ο εγκληματολόγος R. Gassien έχουμε τεσσάρων ειδών εγκλήματα τα πρωτόγονα, τα οποία χαρακτηρίζονται από το γεγονός της ανικανότητας να ελέγξουν τις ορμές τους οι εγκληματίες. Δεύτερον τα ιδιοτελή που γίνονται για να απελευθερωθεί ο δράστης από μια δύσκολη κατά αυτόν κατάσταση. Τρίτον εγκλήματα πάθους, ιδεολογίας (πολιτικής, θρησκευτικού φανατισμού), ευθανασίας, εκδίκησης, αυτοτιμωρίας και τέταρτον εγκλήματα οργανωμένα και μελετημένα  (ληστείες, ναρκωτικά, οικονομικές υπεξαιρέσεις ).

Τέλος, είναι πολύ σημαντικό να αναφέρουμε  ότι η βία μπορεί εύκολα να γεννηθεί σε έναν υγιή άνθρωπο, όσο εύκολα μπορεί να δημιουργηθεί και σε έναν θεωρητικά ψυχικά διαταραγμένο άτομο. Δεν είναι επαρκές να μιλάμε για αυτά τα δύο με στερεοτυπικό τρόπο, καθώς οποιοσδήποτε άνθρωπος που απομονώνεται, περιθωριοποιείται, απομακρύνεται από τις πηγές χαράς και το κοινωνικό περιβάλλον  υποστήριξης και δεν λαμβάνει , όσα έχει ανάγκη ως άτομο και προσωπικότητα, είναι πιθανό κάποια στιγμή στη ζωή του να εκδηλώσει επιθετικότητα και βίαιη συμπεριφορά μέσω διάφορων συνθηκών και καταστάσεων υπό την επίδραση πολλών  παραγόντων. Γι’ αυτό, η στήριξη, η ενημέρωση, ο πολιτισμός, η κοινωνική μέριμνα, ο τομέας της υγείας, οι κοινωνικοί φορείς , η οικογένεια, η παιδεία   και το ενδιαφέρον του καθενός προς τον συνάνθρωπο είναι πραγματικά αυτό μόνο που μπορεί  να συντελέσει καταλυτικά  στην ουσιαστική μείωση των εγκληματικών ενεργειών ανά τον κόσμο και όχι η αδιάφορη  και ψυχρή περιθωριοποίηση μεμονωμένων ομάδων ή προσώπων, στιγματίζοντας τα.

Η ΣΩΣΤΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΣΥΝΤΡΟΦΟΥ.

Οι  άνθρωποι είμαστε πλάσματα συντροφικά, και η αναζήτηση μιας καλής  σχέσης, αποτελεί προτεραιότητα και  βασικό  παράγοντα ψυχικής ισορροπίας  αλλά και σωματικής ευεξίας. Η συντροφική σχέση είναι ένα από τα θέματα που φαίνονται να προβληματίζουν και να απασχολούν  τους περισσότερους, είτε έχουν σχέση είτε αναζητούν ένα  σύντροφο.

Η  ερωτική σχέση είναι ένας  ζωντανός οργανισμός, ένα άνθος που θέλει νερό, ήλιο, φώς, και προστασία από τις άσχημες καιρικές συνθήκες, η καλή συντροφική σχέση χρειάζεται πολλά πράγματα καθημερινά, τόσο για να αναπτυχθεί  όσο και για να διατηρηθεί.

Έρευνα του 2005 στην οποία συμμετείχαν 900 άνθρωποι που είχαν χρησιμοποιήσει διάφορες υπηρεσίες γνωριμιών έδειξε ότι τα τρία τέταρτα εξ αυτών δεν είχαν βρει το ταίρι  που έψαχναν. Φαίνεται  ακόμη ότι γνωρίζουμε λίγα  σχετικά με το ποιοι άνθρωποι μας ταιριάζουν και ποιοι όχι.

Οι  επιστήμονες  που μελετούν την ανθρώπινη συμπεριφορά, δεν εκπλήσσονται  από τον  τρόπο με τον οποίο καθένας  επιλέγει τους συντρόφους,  η επιλογή είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη και πολύπλευρη. Το μεγαλύτερο μέρος της διαδικασίας είναι μυστηριώδες και απρόβλεπτο και μας  οδηγεί  στο συμπέρασμα, ότι ο έρωτας πηγάζει από μια άγνωστη πηγή με «μπόλικη» χημεία.

Μια ολοκληρωμένη σχέση προϋποθέτει την επιλογή του κατάλληλου συντρόφου, ότι περιλαμβάνει το «κατάλληλο» για τον καθένα για τους σωστούς λόγους και τη σωστή στιγμή. Η αναζήτηση  απαιτεί, υπευθυνότητα, ωριμότητα, ειλικρίνεια, ιεράρχηση  προτεραιοτήτων και πολλά συναισθήματα!

Είναι μια σοβαρή υπόθεση , η οποία προϋποθέτει και βαθειά γνωριμία με  τον εαυτό μας, τις ανάγκες μας και τις επιθυμίες μας.

Ασφαλώς υπάρχουν παράγοντες που επηρεάζουν την επιλογή συντρόφου όπως η σωματική έλξη, ο κοινωνικό-οικονομικός παράγοντας, η μόρφωση, η εθνικότητα, η κουλτούρα, η θρησκεία, τα ενδιαφέροντα κτλ.

Από την εφηβεία, ερχόμαστε σε επαφή και επικοινωνία  με πολλούς και διαφορετικούς συντρόφους, όταν το φλερτ ξεκινάει. Κάποιοι από αυτούς μας γοητεύουν, ενώ κάποιοι λίγο ή καθόλου. Σε κάποιους δίνουμε χρόνο να γνωριστούμε καλύτερα, αλλά σε κάποιους άλλους δε δίνουμε την ευκαιρία, τι  είναι αυτό που μας οδηγεί τελικά να επιλέξουμε ένα συγκεκριμένο σύντροφο; Γιατί επιλέγουμε εκείνον τον συγκεκριμένο, ανάμεσα σε τόσους άλλους; Είναι τυχαία η επιλογή ή στοχευμένη; Στη λέξη σύντροφο δεν έχει καμιά διαφορά, είτε εννοούμε άντρα ή γυναίκα.

Η επιλογή συντρόφου, έδειξαν οι επιστημονικές έρευνες, ότι δεν γίνεται τυχαία. Υπάρχουν στοιχεία και χαρακτηριστικά, που μας έλκουν στην προσωπικότητα του άλλου ανθρώπου, ακόμα και σε ασυνείδητο επίπεδο. Σύμφωνα με τον AugustusNapier, κλινικό ψυχολόγο, η επιλογή συντρόφου βοηθάει αν γίνει με τα εξής κριτήρια.

Το ζευγάρι να μοιράζεται κοινές  αξίες και κοινό ηθικό κώδικα.

Η ύπαρξη αμοιβαίας εμπιστοσύνης και σεβασμού.

Η ύπαρξη ρεαλιστικών απαιτήσεων, να σέβεται ο ένας τη διαφορετικότητα και τις επιλογές του άλλου και οι δύο να διατηρούν τις προσωπικότητες  τους μέσα στη σχέση.

Να ενθαρρύνει και να υποστηρίζει ο ένας τις προσπάθειες του άλλου.

Να υπάρχει εκτίμηση  στις φιλικές, κοινωνικές και οικογενειακές σχέσεις  του συντρόφου.

Να περνούν ποιοτικό χρόνο σαν ζευγάρι και να διατηρούν και τον προσωπικό τους ελεύθερο χρόνο.

Να είναι οπαδοί της αγάπης!

Γνωρίστε πρώτα εσάς.

Βεβαιωθείτε για τις ανάγκες σας, τις αξίες και τις προτεραιότητες σας και σκεφτείτε πως θέλετε να οργανώστε  και να συντονίσετε την  ζωή σας. Μη προσπαθείτε να εντυπωσιάσετε το σύντροφο σας παρουσιάζοντας μία αναληθή εικόνα. Η αυτογνωσία και ο απολογισμός θα σας βοηθήσει να καταλάβετε αν μπορείτε να συμβιώσετε με κάποιον και να συνδεθείτε μαζί του. Θα πρέπει να είστε ικανοποιημένοι με σας και τον τρόπο ζωής σας, να έχετε αυτοεκτίμηση, έτσι θα προσελκύσετε το άτομο που θα σας κάνει ευτυχισμένους και όχι ένα άτομο που θα σας καλύψει τις επιφανειακές  ανάγκες και τις ελλείψεις σας.

Σιγουρευτείτε ότι ταιριάζετε και ότι έχετε κοινά.

Η σεξουαλική έλξη είναι ουσιαστικό στοιχείο μίας σχέσης, σημαντικό ,όχι όμως το μοναδικό. Είναι σπουδαίο να συμβαδίζετε σαν προσωπικότητες και οι ομοιότητες να είναι περισσότερες από τις διαφορές σας, καθώς και να υπάρχει η διάθεση για νέες αλλαγές και βελτιώσεις.

Φανταστείτε εσάς και το σύντροφό σας στο μέλλον.

Αν όντως θέλετε να είστε μαζί του ενώ θα μεγαλώνετε μαζί του, αν θέλετε να κάνετε οικογένεια, αν τον θεωρείτε συνοδοιπόρο  και στήριγμα στη ζωή σας, τότε έχετε συναντήσει τον έρωτα σας.

Για να υπάρχει, τύχη και πιθανότητα ευτυχίας μέσα στο ζευγάρι θα πρέπει και οι δύο σύντροφοι να σέβονται ο ένας το παρελθόν και τις επιλογές του άλλου, να συνειδητοποιήσουν τις τυχόν παρεμβάσεις, της πατρικής οικογένειας του καθενός στη σχέση τους. Είναι σημαντικό να έχουν κοινά πλάνα και όνειρα για την κοινή ζωή, αλλά δύναμη και εμπιστοσύνη, για να αντιμετωπίζουν τις όποιες απρόοπτες αλλαγές. Είναι πραγματικά αναγκαίο, και οπωσδήποτε πολύ ωφέλιμο, να συνειδητοποιήσουν και οι δυο πώς έχουν επιδράσει στον χαρακτήρα τους. οι εμπειρίες και τα βιώματα τους, να κρατήσουν ότι χρειάζονται και να πετάξουν, συμβολικά, ότι δεν χρειάζεται πια και είναι περιττό. Είναι μια νέα σχέση αυτή που δημιουργούν, την οποία δημιούργησαν οι δύο τους και κοιτώντας  ο ένας τον άλλο με καθαρή ματιά και καθαρή ψυχή στο νέο ξεκίνημα τους.